Het was net na zonsopgang toen ik op een ijzige maar windstille ochtend in maart de Driemanspolder binnenliep. De opkomende zon trok roze en blauwe schaduwen in de nevel die als een sluier over de velden en het water hing. Ik leek vooralsnog alleen in de polder en keek uit over het rimpelloze water dat als een spiegel voor me lag en waarover van ver het hoge fluiten van tientallen smienten klonk. Vergezeld door grutto’s, kieviten, kluten en een enkele tureluur, staken hoog op hun poten en oplichtend in de ochtendzon, drie nog slapende flamingo’s als ijslollies boven de nevel uit.

De flamingo’s (Phonicopterus roseus) zijn geringde tweede-kalenderjaar vogels die vorig jaar net over de Duitse grens in het Zwillbrocker Venn uit het ei kropen. De Duitse populatie overwintert doorgaans in Nederland aan de Grevelingen, en het is deze winter voor het eerst dat enkelen de Driemanspolder prefereren. In het zachtroze tegenlicht zag ik ze ontwaken, even de benen strekken, hun veren poetsen en wat foerageren, alvorens ze een rondje vlogen en weer tussen de verzamelde grutto’s en kieviten neerstreken. Niet veel later staken ze hun kop weer tussen de veren en vervolgden hun dutje in de langzaam opwarmende ochtendzon.

Flamingo’s kennen een lang leven en 40 jaar is voor een flamingo niet uitzonderlijk (in gevangenschap 60), het zijn partiele trekkers. Een deel van de populatie blijft in de winterperiode dicht bij huis, anderen vertrekken zuidwaarts naar West-Afrika. De thuisblijvers riskeren het dichtvriezen van meren en hiermee hongersn(d)ood (1963, 1985 en 2012), de reislustigen riskeren de gevaren van de lange reis zuidwaarts. De eerste winters lijkt de overleving groter onder de thuisblijvers; jonge onervaren vogels lopen grote risico’s op hun reis naar het zuiden. Vanaf de tweede winter lijken de wegtrekkers in het voordeel en kennen zíj een hogere survival. Of wegtrekken zinvol is hangt mede af van de frequentie van extreem koude winters (nu eens in de 25 jaar) en het percentage uitvliegende jongen (Camargue 46%). Met het opwarmen van Europa wordt wegtrekken mogelijk minder zinvol.