De maskerklauwier ontmaskerd

Lopend over de stoffige paden door de rotsachtige heuvels van Lesbos is het onmogelijk niet betoverd te raken door de rijke natuur van kleinschalige akkers, olijfboomgaarden en bloeiende velden. In de vroege ochtend krioelt het er al van leven. Niet ver van ons hotel in Skala Kallonis, gerund door een uiterst gastvrije Griekse familie, hadden we het geluk om tussen de olijfboomgaarden op één vierkante kilometer zowel de nu doortrekkende grauwe klauwier, als ook de hier broedende roodkopklauwier en maskerklauwier (Lanius nubicus) waar te nemen. De maskerklauwier is een geweldig mooi maar ook schuw vogeltje dat overwintert ten zuiden van de Sahara in Soedan en Ethiopië en hier op Lesbos broedt, net als in Turkije, Iran en Irak. Wanneer we hem opmerkten, vaak zittend op een omheining, was hij in no time weer verdwenen en zagen we alleen zijn oranje-zwart-witte vlekken in de verte in de zon oplichten.

Net als andere klauwieren heeft ook de maskerklauwier een zorro-achtig uiterlijk. Maskers worden veel gedragen in de dierenwereld. Naast klauwieren en klapeksters dragen bijvoorbeeld ook visarenden, gemzen en orca’s een masker. De maskerklauwier heeft evolutionair een masker ontwikkeld om in de felle zon zijn prooi goed te kunnen zien. Het donkere masker vermindert de reflectie van de zon, gelijk de zwarte strepen die American footballspelers gebruiken om niet gehinderd te worden door de zonreflectie op hun wangen. Maskerklauwieren zijn ‘sit and wait’ jagers die graag foerageren vanaf een hoog punt en naar beneden duiken in hun jacht op insecten, hagedissen en kleine vogels. Door tegen de zon in te kijken detecteren ze hun prooi door de schaduw die voor hun slachtoffers uit beweegt. Recent onderzoek laat zien dat maskerklauwieren zonder masker minder succesvol zijn in de jacht en onder een andere hoek jagen ten opzichte van de zon. Maskerloze (tijdelijk witgeverfde) maskerklauwieren jagen met de zon in hun rug terwijl gemaskerde maskerklauwieren met hun gezicht in de zon jagen. Los van dit alles blijven klauwieren als groep fascinerende vogels en de maskerklauwieren geweldig mooi om te zien.